Nacionalni savjet za obrazovanje je na svojoj XIII sjednici održanoj 12.04.2012. god. usvojio Program za osposobljavanje za zanimanje planinski vodič/ vodičkinja, i time je i Crna Gora, konačno dobila zvaničan obrazovni program za sticanje ove stručne kvalifikacije. Time se stvaraju uslovi da se obrazuju planinski vodiči i da se uvede red u ovoj oblasti jer su do sada razne nevladine i druge organizacije organizovale neke obuke i izdavala nekakve sertifikate. Program je pripremila radna grupa u sastavu: Ljiljana Garić iz Centra za stručno obrazovanje, Željko Loncović, načelnik GSS-a Crne Gore i Milan Radović, generalni sekretar Visokogoraca Crne Gore. Program je urađen po savremenim standardima EU, uzimajući u obzir specifičnosti crnogorskih prilika. Objavljujemo Program u cjelosti kako bi budući vodiči mogli da se informišu o svim detaljima:
PROGRAM OBRAZOVANJA ZA
OSPOSOBLJAVANJE ZA ZANIMANJE
PLANINSKI VODIČ/PLANINSKA VODIČKINJA
1. Naziv programa obrazovanja: Program obrazovanja za osposobljavanje za zanimanje
Planinski vodič/Planinska vodičkinja
2. Utemeljenost programa:
Program obrazovanja za osposobljavanje za zanimanje Planinski vodič/Planinska vodičkinja se bazira na standardu zanimanja Planinski vodič/Planinska vodičkinja koji je usvojen na sjednici Nacionalnog savjeta .04.2012. godine. Programa ne obuhvata vođenje lakih ledničkih i penjačkih tura, jer nijesu ispunjeni uslovi koji se odnose na standard UIAA( Međunarodna alpinistička federacija).
- Ciljevi programa obrazovanja:
Opšti cilj :
– osposobljavanje polaznika za obavljanje poslova utvrđenih standardom zanimanja Planinski vodič/Planinska vodičkinja.
Posebni zadaci:
– razvijanje pravilnog odnosa prema poslu;
– osposobljavanje polaznika za poslovno komuniciranje sa saradnicima i
strankama;
– razvijanje pravilnog odnosa prema opremi;
– afirmisanje profesije planinskog vodiča/planinske vodičkinje;
– razvijanje svijesti o važnosti održavanja optimalnih uslova rada i radne sredine;
– sticanje samopouzdanja i sigurnosti pri korišćenju uređaja i opreme;
– razvijanje odgovornog odnosa prema vlastitom zdravlju i obavezno korišćenje zaštitnih sredstava pri radu;
– razvijanje odgovornog odnosa prema zdravlju drugih;
– razvijanje svijesti o važnosti čuvanja i zaštiti životne sredine;
- Trajanje programa obrazovanja:
Modul 1 Vođenje lake ljetnje planinske ture 154 časa
Modul 2 Vođenje zahtjevne ljetnje planinske ture 34 časa
Modul 3 Vođenje vrlo zahtjevne ljetnje planinske ture 21 čas
Modul 4 Vođenje lake zimske planinske ture 44 časa
Modul 5 Vođenje zahtjevne zimske planinske ture 21 čas
Modul 6 Vođenje lake turne skijaške planinske ture 48 časova
Modul 7 Vođenje zahtjevne turne skijaške planinske ture 21 čas
Modul 8 Vođenje lake ledničke ture 23 časa
Modul 9 Vođenje penjačke ture 42 časa.
Nakon završenog teorijskog i praktičnog dijela polanici rade pod nadzorom/praksa:
nakon Modula 1 u trajanju 76 časova, a nakon svih ostalih modula 46 časova.
Napomena: U grupu za obuku se može uključiti maksimalno 10 polaznika.
- Lični profil polaznika (Uslovi za uključenje u program obrazovanja)
Osnovni zahtjev:
– starost najmanje 18 godina
Osnovni obrazovni zahtjevi:
– IV stepen stručne spreme
Poželjni obrazovni zahtjev:
– završen kurs osnove prve pomoći
– završe kurs planinarstva
Osnovne osobine koje polaznik treba da posjeduje:
– psihofizička sposobnost(uvjerenje od ljekara sportske medicine)
– dobra fizička kondicija;
Poželjne osobine koje polaznik treba da posjeduje:
– sposobnost organizacije;
– sposobnost za timski rad;
– smirenost i strpljivost;
– komunikativnost.
Posebni uslovi za uključivanje u pojedinačne module za sticanje zvanja Vodiča:
– Za pohađanje Modula 1 Vođenje lake ljetnje planinske ture kandidat prilaže uvjerenje o učešću u planinskim turama od Planinarskog saveza Crne Gore ili planinarskog kluba:
na 10 planinskih tura po lakim označenim i lakim neoznačenim stazama
na 10 planinskih tura po zahtjevnim i vrlo zahtjevnim označenim stazama
– Za pohađanje Modula 2 Vođenje zahtjevne ljetnje planinske ture kandidat prilaže:
sertifikat o stručnoj osposobljenosti za vođenje lake ljetnje planinske ture
Kategorija A
uvjerenje od Planinarskog saveza Crne Gore o vođenju pod nadzorom mentora
najmanje 5 tura u A kategoriji
uvjerenje o učešću u planinskim turama od Planinarskog saveza Crne Gore ili
planinarskog kluba:
na 20 planinskih tura po zahtjevnim i vrlo zahtjevnim označenim stazama
na 5 planinskih tura po neoznačenim stazama
– Za pohađanje Modula 3 Vođenje vrlo zahtjevne ljetnje planinske ture kandidat prilaže:
sertifikat o stručnoj osposobljenosti za vođenje zahtjevne ljetnje planinske ture
Kategorija B
uvjerenje od Planinarskog saveza Crne Gore o vođenju pod nadzorom mentora
najmanje 5 tura u B kategoriji
uvjerenje o učešću u planinskim turama od Planinarskog saveza Crne Gore ili
planinarskog kluba:
na 20 planinskih tura po neoznačenim stazama
na 10 penjačkih uspona drugog stepena težine po ljestvici UIAA
na 10 penjačkih uspona trećeg stepena težine po ljestvici UIAA
– Za pohađanje Modula 4 Vođenje lake zimske planinske ture kandidat prilaže:
sertifikat o stručnoj osposobljenosti za vođenje lake ljetnje planinske ture Kategorija A
uvjerenje od Planinarskog saveza Crne Gore o vođenju pod nadzorom mentora
najmanje 10 tura u A kategoriji
uvjerenje o učešću u planinskim turama od Planinarskog saveza Crne Gore ili
planinarskog kluba:
na 10 planinskih tura po lakim označenim stazama u snijegu
na 5 planinskih tura po zahtjevnim označenim stazama u snijegu
– Za pohađanje Modula 5 Vođenje zahtjevne zimske planinske ture kandidat prilaže:
sertifikat o stručnoj osposobljenosti za vođenje lake zimske planinske ture
Kategorija D i sertifikat o stručnoj osposobljenosti za vođenje vrlo zahtjevne ljetnje
planinske ture Kategorija C
uvjerenje od Planinarskog saveza Crne Gore o vođenju pod nadzorom mentora
najmanje 5 tura u C kategoriji i 10 tura u kategoriji D
uvjerenje o učešću u planinskim turama od Planinarskog saveza Crne Gore ili
planinarskog kluba:
na 10 planinskih tura po zahtjevnim i vrlo zahtjevnim označenim stazama u snijegu
na 5 zimskih penjačkih uspona
– Za pohađanje Modula 6 Vođenje lake turne skijaške ture kandidat prilaže:
sertifikat o stručnoj osposobljenosti za vođenje lake ljetnje ture A kategorije i lake
sniježne ture D kategorije
uvjerenje od Planinarskog saveza Crne Gore o vođenju pod nadzorom mentora
najmanje 5 tura u A kategoriji i 5 tura u kategoriji D
uvjerenje o učešću u planinskim turama od Planinarskog saveza Crne Gore ili
planinarskog kluba:
na 10 lakih turnih skijaških tura
na 5 planinskih zahtjevnih turnih skijaških tura
Napomena: organizuje se provjera vještine skijanja kandidata
– Za pohađanje Modula 7 Vođenje zahtjevne turne skijaške ture kandidat prilaže:
sertifikat o stručnoj osposobljenosti za vođenje lake turne skijaške ture G kategorije
i zahtjevne zimske planinske ture kategorije E.
uvjerenje od Planinarskog saveza Crne Gore o vođenju pod nadzorom mentora
najmanje 10 tura u G kategoriji i 5 tura u kategoriji E
uvjerenje o učešću u planinskim turama od Planinarskog saveza Crne Gore ili
planinarskog kluba:
na 20 zahtjevnih turnih skijaških tura
na 5 vrlo zahtjevnih turnih skijaških tura
– Za pohađanje Modula 8 Vođenje lake ledničke ture kandidat prilaže:
sertifikat o stručnoj osposobljenosti za vođenje zahtjevne zimske planinske ture E kategorije
uvjerenje od Planinarskog saveza Crne Gore o vođenju pod nadzorom mentora najmanje 10 tura u kategoriji E
uvjerenje o učešću u planinskim turama od Planinarskog saveza Crne Gore ili
planinarskog kluba:
na 10 lakih ledničkih tura
na 5 zahtjevnih ledničkih tura
– Za pohađanje Modula 9 Vođenje penjačke ture kandidat prilaže:
sertifikat o stečenom zvanju Alpiniste
sertifikat o stručnoj osposobljenosti za vođenje vrlo zahtjevne ljetnje planinske ture kategorije C, zahtjevne zimske planinske ture kategorije E zahtjevne zimske planinske i lake ledničke ture kategorije I
uvjerenje od Planinarskog saveza Crne Gore o vođenju pod nadzorom mentora najmanje 10 tura u kategoriji C, najmanje 10 tura u kategoriji E i 10 ukategoriji I.
uvjerenje o učešću u planinskim turama od Planinarskog saveza Crne Gore ili
planinarskog kluba:
na 20 smjerova u suvoj stijeni težine V+ po ljestvici UIAA
na 10 visokogorskih penjačkih uspona
na 10 visokogorskih penjačkih uspona težine najmanje IV stepena po ljestvici UIAA, viših od 500m
na 10 visokogorskih zimskih uspona
na 5 visokorskih zimskih uspona težine najmanje IV stepena po ljestvici UIAA viših od 500m
na 10 visokogorskih lednih/kombinovanih uspona
na 5 visokogorskih lednih/kombinovanih uspona težine najmanje IV stepena po ljestvici UIAA, viših od 500m.
- Identifikacija prioritetnih oblasti programa obrazovanja:
Polaznik mora da zna da:
– vrši procjenu bezbjednosne situacije u odnosu na vremenske uslove, zahtjevnost ture i karakteristike grupe;
– definiše potrebnu opremu u skladu sa procjenom ;
– definiše pravila ponašanja grupe u skladu sa bezbjednosnim standardima;
– planira preventivne aktivnosti u skladu sa procjenom bezbjednosti;
– vrši ličnu pripremu za rad;
– kontroliše ličnu opremu u zavisnosti od kategorije;
– vodi osnovne pješačke planinske ture, po lakim označenim i lakim neoznačenim planinskim stazama;
– vodi zahtjevne planinske ljetnje ture, po zahtjevnim označenim i vrlo zahtjevnim označenim planinskim stazama uz korišćenje cepina i užeta za osiguranje učesnika na planinskoj stazi;
– vodi vrlo zahtjevne planinske ljetnje ture, po vrlo zahtjevnim i neoznačenim planinskim stazama, zahtjevnim i vrlo zahtjevnim penjačkim stazama;
– kreće se u fomaciji naveze;
– postavlja osiguranja u kratkim penjačkim smjerovima;
– vodi osnovne zimske planinske ture po lakim označenim i lakim neoznačenim sniježnim stazama uz upotrebu cepina, dereza, štapova i krplji;
– vodi zahtjevne i vrlo zahtjevne planinske ture po označenim sniježnim stazama;
– vodi lake i zahtjevne sniježne planinske ture po neoznačenim sniježnim stazama uz upotrebu penjačklih užadi za osiguranje u kratkim zimskim smjerovima;
– vodi lake planinske turne skijaških tura;
– vodi zahtjevne i vrlo zahtjevne turne skijaških tura;
– vodi lake ledničke ture po označenim i djelimično označenim ledničkim stazama i po neoznačenim ledničkim stazama;
– vodi ture po kombinovanim stazama(led i stijena);
– vodi penjačke ture, u suvoj stijeni, snijegu, ledu, kombinaciji, u zaleđenim štapovima do četvrtog stepena težine, po ljestvici UMA;
– kreira jednodnevne i višednevne planinske ture;
– vrši kalkulaciju troškova i cijene koštanja planinske ture;
– vodi administrativne poslove iz djelokruga svog rada;
– obavlja poslove u skladu sa utvrđenim propisina, standardima i procedurama;
– upotrebljava zaštitnu opremu u skladu sa propisima, standardima i uslovima djelatnosti;
– kontroliše ispravnost opreme u skladu sa međunarodnim standardima i oznakama;
– otklanja manje nedostatke na opremi;
– slaže i skladišti opremu u skladu sa uputstvima proizvođača;
– koristi stručnu terminologiju u komunikaciji;
– koristi međunarpodnu signalizaciju za pomoć u planini;
– ukazuje prvu pomoć;
– sporazumijeva se sa korisnicima usluga na engleskom jeziku;
– obavlja i organizuje poslove tako da ne ugrožava ličnu sigurnost i sigurnost lica;
– obavlja poslove u skladu sa pravilima o zaštiti životne sredine.
Polaznik treba da zna :
– slijed aktivnosti i postupaka potrebnih za organizaciju bezbjednog vođenja tura u planini ;
– osnovne elemente koji imaju uticaj na bezbjednost boravka u planini;
– vrste, karakteristike, namjenu i način korišćenja lične i kolektivne opreme;
– osnove orjentisanja u planini;
– način organizacije i vođenja osnovnih pješačkih planinskih tura po lakim označenim i lakim neoznačenim planinskim stazama;
– način organizacije i vođenja planinskih tura po zahtjevnim označenim i vrlo zahtjevnim označenim planinskim stazama;
– vrste i načine postavljanja osiguranja i načine koriščenja užeta i cepina;
– način organiozacije i vođenje planinskih tura po vrlo zahtjevnim neoznačenim planinskim stazama, zahtjevnim i vrlo zahtjevnim penjačkim stazama;
– proceduru formiranja naveze i kretanja u formaciji naveze;
– vrste i načine postavljanja osiguranja u kratkim penjačkim smjerovima;
– način organizacije i vođenje osnovnih zimskih planinskih tura po lakim oznsčenim i lakim neoznačenim sniježnim stazama;
– vrste, namjenu i upotrebu cepina, dereza, štapova i krplji;
– način organizacije i vođenja zahtjevnih i vrlo zahtjevnih planinskih tura po označenim sniježnim stazama i lakih zahtjevnih sniježnih planinskih tura po neoznačenim sniježnim stazama;
– vrste i načine postavljanja osiguranja u kratkim zimskim smjerovima;
– tehnike skijanja i hodanja na skijama;
– tehnike skijanja i kretanja po vrlo zahtjevnim planinskim ternima i lednicima;
– vrste i načine postavljanja postavljanja osiguranja na skijaškoj turi;
– tehnike kretanja po ledniku sa upotrebom dereza i cepina;
– vrste osiguranja i načine postavljanja osiguranja na ledniku i kombinovanoj stazi;
– tehnike vađenja iz ledničke pukotine;
– način organizacije i vođenja dužih penjačkih smjerova u suvoj stijeni, snijegu, ledu i kombinaciji od četvrtog stepena težine po ljestvici UMA;
– tehnike penjanja uz korišćenje adekvatne opreme, na dužim smerovima i u suvoj stijeni, snijegu, ledu i kombinaciji do četvrtog stepena težine po ljestvici UMA;
– poznaje međunarodne standarde za ocjenjivanje alpinističkih smjerova;
– način planiranja jednodnevnih i višednevnih planinskih tura;
– kalkulaciju troškova i način formiranja cijena;
– osnove preduzetništva;
– strukturu i način popunjavanja dokumenata i formulara iz domena svog rada;
– poznaje međunarodne standarde i propise iz domena svog rada;
– poznaje međunarodne asocijacije i njihove nadležnosti iz domena svog rada;
– poznaje način označavanja atestirane opreme;
– postupak pravilnog skladištenja i odlaganja opreme;
– način otklanjanja manjih nedostataka na opremi;
– stručnu terminologiju iz domena svog rada na engleskom jeziku;
– međunarodnu signalizaciju za pomoć u planini;
– pravila poslovne komuikacije;
– namjenu i način korišćenja zaštitne opreme;
– postupke za ukazivanje prve pomoći u različitim okolnostima u planini;
– nadležnosti službi iz sistema zaštite i bezbjednosti u planini i procedure njihovog angažovanja;
– osnove propisa o zaštiti na radu i radne regulative;
– osnove propisa o zaštiti životne sredine;
– propise i pravila ponašanja u zaštićenim područjima;
– poznaje zaštićene biljne i životinjske vrste u Crnoj Gori;
– način pravilnog sortiranja i odlaganja nastalog otpada.
Poželjno je da polaznik zna :
– trendove u oblasti planinskog vođenja.
7.Predmetne oblasti programa obrazovanja/moduli:
Naziv modula |
Teorijski dio |
Praktični dio |
Vodjenje pod nadzorom/praksa |
Ukupno |
Vođenje lake ljetnje planinske ture | 54 | 100 | 76 | 154 + 76 |
Vođenje zahtjevne ljetnje planinske ture | 8 | 26 | 46 | 34 + 46 |
Vođenje vrlo zahtjevne ljetnje planinske ture | 3 | 18 | 46 | 21 + 46 |
Vođenje lake zimske planinske ture | 10 | 34 | 46 | 44 + 46 |
Vođenje zahtjevne zimske planinske ture | 3 | 18 | 46 | 21 + 46 |
Vođenje lake turne skijaške planinske ture | 12 | 36 | 46 | 48 + 46 |
Vođenje zahtjevne turne skijaške planinske ture | 3 | 18 | 46 | 21 + 46 |
Vođenje lake ledničke ture | 3 | 20 | 46 | 23 + 46 |
Vođenje penjačke ture | 12 | 30 | 46 | 42 + 46 |
- 7. Broj časova za realizaciju predmetnih oblasti programa obrazovanja:
Naziv predmetnih oblasti |
Broj časova za realizaciju predmetnih oblasti po modulima |
||||||||
M 1 | M 2 | M3 | M 4 | M 5 | M 6 | M 7 | M 8 | M 9 | |
1.Pravne, sociološke i kulturne osnove vođenja u planini | 6 | ||||||||
2. Planinar – bio- psiho-socijalno biće | 21 + 30 | 3 + 3 | |||||||
3. Poznavanje planine i planinska infrastruktura | 15 |
|
|
|
|
1 |
|
|
3 |
4. Boravak u planini |
41 |
25 |
18 |
28 |
18 |
31 |
18 |
18 |
31 |
5.Bezbjednost u planini |
6 |
|
|
2 |
|
1 |
|
|
|
6.Organizacija i vođenje planinske ture |
14 |
3 |
3 |
5 |
3 |
5 |
3 |
5 |
5 |
7. Osnove pružanja prve pomoći |
21 |
|
|
9 |
|
10 |
|
|
3 |
Ukupno: |
154 +RNP 76
|
34 +RNP 46
|
21 +RNP 46
|
44 +RNP 46
|
21 +RNP 46 |
48 +RNP 46 |
21 +RNP 46 |
23 +RNP 46 |
42 +RNP 46 |
Sadržaj predmetnih oblasti – Modul 1 – Vođenje lake ljetnje planinske ture
Sadržaji predmetnih oblasti | Teorija/demonstracija | Praktičan rad/vježba | |
1. | PRAVNE, SOCIOLOŠKE I ETIČKE OSNOVE VODJENJA U PLANINIPravne osnove planinarske i vodičke djelatnosti
Istorija planinarstva i vodičke djelatnosti kod nas i u svijetu
Planinarske specijalnosti i vještine
Organizacija vodičke djelatnosti kod nas i u svijetu
Nosioci zvanja vodiča, kategorije, napredovanja, evidencija vodiča
Pravila ponašanja planinara, moralna i pravna odgovornost
Planinarska etika
Odgovornost vodiča u pogledu krivičnog i prekršajnog prava
Administrativni poslovi –pisanje izvještaja, vođenje evidencija o korisnicima usluga, rezervacije
Kalkulacija troškova i cijene koštanja planinske ture
|
T
T
T
T
T
T
T
T
T + D
T + D |
|
2. | PLANINAR BIO-PSIHO-SOCIJALNO BIĆEUticaj planinske sredine na organizam čovjeka
Uticaj planinske sredine na razvoj pokretačkih sposobnosti čovjeka
Uticaj nadmorske visine na fiziološku spremnost organizma
Psihologija vođenja
Komunikacija sa grupom
Prevazilaženje konfliktnih situacija
|
T
T
T
T
T |
|
3. | PLANINE I PLANINARSKA INFRASTRUKTURA Planine Crne Gore
Planine Evrope i svijeta
Planinarske staze i kategorizacija
Planinarska signalizacija i putokazi
Planinarski domovi, kampovi, bivaci i skloništa |
T + D |
|
4. | BORAVAK U PLANINI Orjentacija u planini
Planinarske karte
Orjentacija pomoću kompasa i gps uređaja
Planinarska oprema – lična, kolektivna i tehnička oprema
Ishrana u planini
Zaštita životne sredine
Zaštićena područja, zaštićene biljne i životinjske vrste u Crnoj Gori |
T
T + D
T + D
T + D
T + D
T + D
T |
Praktični rad
Praktični rad
Praktični rad
Praktični rad
Praktični rad |
5. | BEZBJEDNOST U PLANINIOpasnosti u planini – subjektivne i objektivne opasnosti
Procedure u slučaju povređivanja |
T + D
T + D |
|
6. | ORGANIZACIJA I VOĐENJE PLANINSKE TUREJednodnevne i višednevne planiske ture
Planinarski izleti
Hodanje i dinamika hoda
Planinarsko taborovanje
Ishrana planinara
Stručna terminologija na engleskom jeziku |
T + D
T + D
T + D
T + D T + D |
Praktičan rad
Praktičan rad
Praktičan rad
Praktičan rad
Praktičan rad |
7. | PRUŽANJE PRVE POMOĆIZnačaj prve pomoći
Upoznavanje sa granicama prve pomoći
Poznavanje strukture i funkcionisanja ljudskog organizma
Ustanovljavanje smrti i oživljavanje-reanimacija
Šok, nesvjestica, malaksalost
Krvarenje
Premomi kostiju
Ubodi i ugrizi
Bolesna stanja članova grupe
Sunčanica i toplotni udar
Zamor, premor
Transport unesrećenog
|
T
T
T + D
T + D
T + D
T + D T + D
T + D
T + D
T + D
T + D
T + D |
Praktičan rad
Praktičan rad
Praktičan rad
Praktičan rad
Praktičan rad
Praktičan rad
Praktičan rad
Praktičan rad
Praktičan rad
|
Sadržaj predmetnih oblasti – Modul 2- Vođenje zahtjevne ljetnje planinske ture
Sadržaj predmetnih oblasti | Teorija/demonstracija | Praktični rad /vježbe | |
1. | Planinar bio-psiho-socijalno biće, učenje Psihologija vođenja
Ponašanje ljudi u različitim situacijama
Psihodinamički procesi |
T
T + D
T |
|
2. | Organizacija i vođenje planinske tureOrjentacija
Planiranje, izvođenje i analiza aktivnosti
|
T + D
T + D
|
Praktičan rad
Praktičan rad |
3. | Boravak u planiniLična i tehnička oprema
Tehnike vođenja |
T + D
T + D |
Praktičan rad
Praktični rad |
Sadržaj predmetnih oblasti – Modul 3- Vođenje vrlo zahtjevne ljetnje planinske ture
Sadržaji predmetnih oblasti | Teorija/demonstracija | Praktičan rad/vježba | |
1. | Boravak u planiniKretanje i tehnike vođenja | T + D | Praktični rad
|
2. | Organizacija i vođenje planinske ture Orjentacija
Planiranje, izvođenje i analiza aktivnosti
|
T + D
T + D
|
Praktičan rad
Praktičan rad |
Sadržaj predmetnih oblasti – Modul 4 – Vođenje lakih zimskih tura
Sadržaji predmetnih oblasti | Teorija/demonstracija | Praktičan rad/vježba | |
1. | Organizacija i vođenje planinskih turaOrjentacijaPlaniranje, izvođenje i analiza aktivnosti
|
T + D
T + D
|
Praktičan rad
Praktičan rad
|
2. | Planinar bio-psiho-socijalno bićeMetode podučavanja kretanja po snijegu
|
T + D
|
Praktičan rad
|
3. | Bezbjednost u planiniOpasnosti u planini | T + D
|
Praktičan rad |
4. | Boravak u planiniLična i tehnička opremaHodanje i tehnike kretanja
Bivakovanje i taborovanje |
T + D T + D
T + D
|
Praktičan rad
|
5. | Osnove pružanja prve pomoćiUticaj hladnoće na organizam
Pružanje prve pomoći povrijeđenim članovima(primjeri)
|
T + D
T + D
|
Praktičan rad
Praktičan rad
|
Sadržaj predmetnih oblasti – Modul 5 Vođenje zahtjevnih zimskih planinskih tura
Sadržaji predmetnih oblasti | Teorija/demonstracija | Praktičan rad/vježba | |
1. | Boravak u planiniHodanje i tehnike kretanja | T + D
|
Praktičan rad
|
2. | Organizacija i vođenje planinskih turaOrjentacijaPlaniranje, izvođenje i analiza aktivnosti
|
T + D
T + D
|
Praktičan rad
Praktičan rad
|
Sadržaj predmetnih oblasti – Modul 6 Vođenje lake skijaške ture
Sadržaji predmetnih oblasti | Teorija/demonstracija | Praktičan rad/vježba | |
1. | Planinar bio-psiho-socijalno biće, učenje Metode podučavanja kretanja na skijama | T + D
|
Praktičan rad |
2. | Poznavanje planine i planinska infrastrukturaPoznavanje i zaštita planinske prirode | T + D
|
|
3. | Organizacija i vođenje planinskih turaOrjentacijaPlaniranje, izvođenje i analiza aktivnosti | T + D T + D
|
Praktičan rad |
4. | Bezbjednost u planiniOpasnosti u planini | T + D | Praktičan rad |
5. | Boravak u planiniLična i tehnička opremaHodanje i tehnike kretanja na skijama
Turno skijanje |
T + D T + D
T + D
|
Praktičan rad
Praktičan rad |
6. | Osnove pružanja prve pomoći Pružanje prve pomoći povrijeđenim članovima(primjeri)
|
T + D
T + D |
Praktičan rad
|
Sadržaj predmetnih oblasti – Modul 7 Zahtjevne skijaške ture
Sadržaji predmetnih oblasti | Teorija/demonstracija | Praktičan rad/vježba | |
1. | Boravak u planini Tehnike kretanja
Turno skijanje |
T + D
T + D |
Praktičan rad
Praktičan rad |
2. | Organizacija i vođenje planinskih turaOrjentacijaPlaniranje, izvođenje i analiza aktivnosti | T + D T + D
|
Praktičan rad |
Sadržaj predmetnih oblasti – Modul 8 Vođenje lake ledničke ture
Sadržaji predmetnih oblasti | Teorija/demonstracija | Praktičan rad/vježba | |
1. | Boravak u planini Tehnike kretanja | T + D
|
|
2. | Organizacija i vođenje planinskih turaOrjentacijaPlaniranje, izvođenje i analiza aktivnosti | T + D T + D
|
Praktičan rad |
3. | Osnove pružanja prve pomoćiPružanje prve pomoći povrijeđenim članovima(primjeri) | T + D | Praktičan rad |
Sadržaj predmetnih oblasti – Modul 9 Vođenje lake penjačke ture
Sadržaji predmetnih oblasti | Teorija/demonstracija | Praktičan rad/vježba | |
1. | Boravak u planini Tehnike kretanja | T + D
|
|
2. | Poznavanje planine i planinska infrastrukturaBivaci i skloništaKategorizacija po težinskoj ljestvici UIAA
|
T + D | |
3. | Organizacija i vođenje planinskih turaOrjentacijaPlaniranje, izvođenje i analiza aktivnosti | T + D T + D
|
Praktičan rad |
4. | Osnove pružanja prve pomoći Pružanje prve pomoći povrijeđenim članovima(primjeri) | T + D
|
Praktičan rad |
Znanja i vještine koji se očekuju od polaznika na kraju programa obrazovanja:
– planira, priprema i organizuje rad u skladu sa procjenom bezbjednosne situacije;
– vrši ličnu pripremu za rad;
– vodi lake ljetnje ture;
– vodi zahtjevne ljetnje planinske ture;
– vodi vrlo zahtjevne ljetnje planinske ture;
– vodi lake zimske planinske ture;
– vodi zahtjevne zimske planionske ture;
– vodi lake turne skijaške planinske ture;
– vodi zahtjevne turne skijaške planinske ture;
– vodi lake ledničke ture;
– vodi penjačke ture;
– kreira komercijalne ture, vrši kalkulaciju troškova i cijenu koštanja planinske ture;
– obavlja poslove u skladu sa standardima i propisima iz domena svog rada;
– vodi administrativne poslove iz djelokruga svog rada;
– održava ličnu i kolektivnu opremu;
– komunicira sa korisnicima usluga, saradnicima, ustanovama, institucijama i službama iz
sistema zaštite i bezbjednosti;
– komunicira na engleskom jeziku;
– pruža prvu pomoć;
– obavlja poslove tako da ne ugrožava lićnu sigurnost i sigurnost korisnika usluga;
– da obavlja poslove u skladu sa pravilima o zaštiti životne sredine
- 10. Audio i vizuelnih sredstva i oprema:
– po mogućnosti koristiti audio i vizuelna sredstva i opremu u toku obuke.
- 12. Katalog znanja za predmetne oblasti:
Katalog znanja za predmetne oblasti Modula 1
Znanja |
Vještine |
|
1.Predmetna oblast: Pravne, sociološke i etičke osnove vođenja u planini | ||
– poznaje pravne osnove planinarske i vodičke djelatnosti- poznaje Istoriju vodičke djelatnosti kod nas i u svijetu- poznaje organizaciju vodičke djelatnosti kod nas i u svijetu
– navodi nosioci zvanja vodiča, kategorije, napredovanja, evidencija vodiča – navodi pravila ponašanja planinara – obrazlaže moralnu i pravnu odgovornost odgovornost vodiča u pogledu krivičnog i prekršajnog prava – objašnjava postupak osiguranja planinara |
– navodi primjere razvoja vodičke djelatnosti kroz istoriju kod nas i u svijetu- navodi primjere organizaciju vodičke djelatnosti kod nas i u svijetu- razlikuje nosioce zvanja, vodiča, kategorije, napredovanja, evidencija vodiča
– primjenjuje pravila ponašanja planinara – obrazlaže moralnu i pravnu odgovornost – na primjeru obrazlaže odgovornost vodiča u pogledu krivičnog i prekršajnog prava |
|
2. Predmetna oblast: Planinar bio-psiho-socijalno biće |
||
– objašnjava uticaj planine na organizam čovjeka- pojašnjava uticaj planine na razvoj pokretačkih sposobnosti čovjeka- pojašnjava uticaj visine na fiziološku spremnost organizma
– navodi značaj pravilne ishrane u planini – navodi pića i napitke koje treba piti u planini |
– objašnjava uticaj planine na organizam čovjeka- pojašnjava uticaj planine na razvoj pokretačkih sposobnosti čovjeka- pojašnjava uticaj visine na fiziološku spremnost organizma
daje primjer pravilne ishrane u planini |
|
-poznaje osnove psihologije vođenja i ponašanja ljudi u različitim situacijama- navodi značaj psihološke pripreme vodiča i onih koje vodi- navodi oblike druženja ljudi
– opisuje vođenje pojedinca i grupe – pojašnjava specifičnosti vođenja djece i mladih u planini – opisuje posebne psihološke situacije u planini – navodi načine ponašanja u kriznim situacijama |
– navodi primjer ponašanja ljudi u različitim situacijama- razlikuje način vođenja djece, mladih i odraslih u planini- uočava posebne psihološke situacije u planini
– razlikuje naćine ponašanja u kriznim situacijama |
|
3. Predmetna oblast: Poznavanje planine i planinska infrastruktura |
||
– navodi planine Crne Gore,- poznaje njihov geološki sastav i karakteristike- pojašnjava planinarske markacije i putokaze
– poznaje planine Evrope i svijeta – navodi kategorizaciju planinskih staza -opisuje planinske puteve i staze -pojašnjava postupak izrade skice puta |
– razlikuje geološki sastav i karakteristike planina- uočava planinarske markacije i putookaze- daje primjere evropskih i svetskih planina
– analizira kategorizaciju planinarskih staza – razlikuje planinske puteve i staze – pravi skicu puta |
|
4. Predmetna oblast: Boravak u planini |
||
-pojašnjava način upotrebe karte, kompasa, visinomjera, GPS- opisuje postupak mjerenja razdaljine na visini- pojašnjava način ucrtavanja tačke na karti
– navodi postupak pripreme izleta, pohoda ili ture uz pomoć karte – navodi postupak odrđivanja stajališta/odmora – opisuje način orjentisanja u otežanim uslovima – poznaje osnovne zakonitosti planinskog podneblja i vremena -pojašnjava uticaj većih vremenskih promjena na vrijeme u planini – navodi vrste opasnosti – pojašnjava izvođenje planinske ture u vrijeme vremenske nepogode -pojašnjava lokalne vremenske pokazatelje i razvoj vremenske situacije – poznaje propise o zaštićenim područjima u Crnoj Gori, zaštićenim životinjskim i biljnim vrstama -navodi načine pravilnog sortiranja i odlaganja otpada |
– pravilno koristi karte, kompas, visinomjer, GPS- primjenjuje postupak mjerenja razdaljine na visini- vrši ucrtavanje tačke na karti
– demonstrira postupak pripreme izleta, pohoda ili ture uz pomoć karte – primjenjuje postupak određivanja stajališta/odmora – demonstrira način orjentisanja u otežanim uslovima – navodi primjere opasnosti – daje primjer izvođenja planinske ture u vrijeme vremenske nepogode – navodi primjer lokalnih vremenskih pokazatelja i razvoj vremenske situacije – ponaša se u skladu sa propisima o zaštićenim područjima u Crnoj Gori, zaštićenim životinjskim i biljnim vrstama -na pravilan način sortira i odlaže otpad
|
|
5. Predmetna oblast:Bezbjednost u planini |
||
navodi načine osiguranja bezbjednosti na različitim nivoima- opisuje načine sprečavanja nesreće- navodi najčešće uzroke nesreće
– pojašnjava preduzimanje mjera u nesreći -navodi metode rada planiskog vodiča u toku vođenja planinske ture, načine kako voditi i učiti druge – navodi fizičke i sportske aktivnosti za osobe sa posebnim potrebama – pojašnjava mogućnosti uključivanja osoba sa posebnim potrebama u planinske ture – navodi različite oblike aktivnosti: izleti, taborenja, tečaji, predavanja, planinski susreti – opisuje postupak pripreme i organizacije izleta – pojašnjava analizu i vrednovanje izleta |
uočava načine osiguranja bezbjednosti na različitim nivoima- demonstrira načine sprečavanja nesreće- sprovodi preduzimanje mjera u nesreći
– demonstrira metode rada planiskog vodiča u toku vođenja planinske ture, načine kako voditi i učiti druge – navodi primjere fizičke i sportske aktivnosti za osobe sa posebnim potrebama – daje primjere kada je moguće uključivanje osoba sa posebnim potrebama u planinske ture – demonstrira postupak pripreme |
|
6. Predmetna oblast: Organizacija i vođenje planinske ture | ||
-navodi planinsku i alpinističku opremu i njenu upotrebu-pojašnjava postupak pravilne upotrebe opreme za bezbjedno kretanje-opisuje postupak pravilnog čuvanja i održavanja opreme | – demonstrira postupak pravilne upotrebe opreme za bezbjedno kretanje- primjenjuje postupak pravilnog čuvanja i održavanja opreme | |
-navodi pravila bezbjednog kretanja po različitom terenu(kopnu, snijegu idr.)- pojašnjava upotrebu tehničkih sredstava za kretanje i osiguranje- opisuje vođenje planinara i grupe po različitom terenu(kopnu, snijegu, prelasku preko planinskih potoka i rijeka)
– pojašnjava hodanje sa upotrebom planinarskih štapova – navodi planinarske čvorove:osmica, ambulatni, podešavajući čvor, lađarski, polulađarski, kravatni, prusikov, osiguravajući čvor – opisuje izradu sidrišta u suvoj stijeni – pojašnjava upotrebu alpinističkog pojasa, užeta, navezivanje na uže, osiguranje sa užetom, spuštanje sa užetom – opisuje kretanje po čeličnom užetu – opisuje kretanje po fiksiranom užetu – objašnjava samoosiguranje – objašnjava osnove penjanja – objasšnjava pojam bivakovanja i taborovanja – pojašnjava pripremu i izvođenje za bivakovanje i taborovanje |
– demonstrira bezbjedno kretanje po različitom terenu(kopnu, snijegu idr.)- demonstrira upotrebu tehničkih sredstava za kretanje i osiguranje- demonstrira postupak vođenja planinara i grupe po različitom terenu(kopnu, snijegu, prelasku preko planinskih potoka i rijeka)
– demonstrira hodanje sa štapom – demonstrira postupak pripreme i izvođenja bivakovanja i taborenja – razlikuje planinarske čvorove:osmica, ambulatni, podešavajući čvor, lađarski, polulađarski, kravatni, prusikov, osiguravajući čvor – vrši izradu sidrišta u suvoj stijeni – demonstrira pravilnu upotrebu alpinističkog pojasa, užeta, navezivanje na uže, osiguranje sa užetom, spuštanje sa užetom – demonstrira kretanje po čeličnom užetu – demonstrira kretanje po fiksiranom užetu – primjenjuje postupak samoosiguranja – razlikuje bivakovanje i taborovanje – demonstrira postupak pripreme i izvođenje za bivakovanje i taborovanje |
|
7. Predmetna oblast: Pružanje prve pomoći | ||
– navodi značaj prve pomoći – poznaje granice prve pomoći
– opisuje postupak ustanovljavanje smrti i oživljavanje-reanimacija – opisuje simptome šoka, nesvjestice, malaksalosti – pojašnjava postupak pružanja prve pomoći kod krvarenja – pojašnjava postupak pružanja prve pomoći kod preloma kostiju – opisuje ubode i ugrize – pojašnjava sunčanicu i toplotni udar – opisuje simtopme zamora, premora – opisuje transport unesrećenog u zavisnosti od povrede
|
– primjenjuje postupak ustanovljavanja smrti i reanimacija
– primjenjuje postupak pružanja prve pomoći kod krvarenja
– primjenjuje postupak pružanja prve pomoći kod preloma kostiju
– razlikuje ubode i ugrize
– razlikuje sunčanicu i toplotni udara – uočava simtopme zamora, premora
– primjenjuje postupak transporta unesrećenog u zavisnosti od povrede |
|
-poznaje organizaciju i pravila Gorske službe spašavanja- navodi opremu za pružanje prve pomoći- pojašnjava pomoć u nesreći na planini
– navodi situacije u kojima se poziva pomoć – navodi načine uspostavljanja veze sa službama pomoći – opisuje posatupak pravljenja improvizovanih sredstava za transport povrijeđenog |
– uočava opremu za pružanje prve pomoći- pojašnjava pomoć u nesreći na planini- daje primjer situacije u kojima se poziva pomoć
– demonstrira postupak pravljenja improvizovanih sredstava za transport
|
|
Katalog znanja za predmetne oblasti Modula 2 Zahtjevne planinske ture
Znanja |
Vještine |
1.Predmetna oblast: Planinar bio-psiho socijalno biće | |
– poznaje osnove psihologije vođenja- opisuje ponašanje ljudi u različitim situacijama- poznaje različite psihodinamičke procese
– poznaje reagovanja i različite pristupe prema ljudima |
– uočava ponašanje ljudi u različitim situacijama – navodi primjere reagovanja i različitog pristupa prema ljudima |
2. Predmetna oblast: Boravak u planini | |
– nabraja načine orjentacije- pojašnjava različite načine orjentacije(pomoću kompasa, karte, GPS uređaj i dr.)- nabraja planinsku i alpinističku opremu potrebnu za zahtjevne planinske ture
– navodi karakteristike i namjenu planinske i alpinističke opreme za zahtjevne planinske ture – navodi značaj pravilnog održavanja opreme – navodi ličnu opremu i ličnu tehničku opremu – navodi grupnu opremu i grupnu tehničku opremu – pojašnjava pravilnu upotrebu i održavanje opreme |
– pravilno se orjentiše- koristi različite načine orjentacije- uočava planinsku i alpinističku opremu u potrebnu za zahtjevne planinske ture
– demonstrira postupak pravilnog održavanja opreme – razlikuje ličnu opremu i ličnu tehničku opremu – razlikuje grupnu opremu i grupnu tehničku opremu – demonstrira postupak pravilne upotrebe i održavanja opreme |
3. Predmetna oblast: Organizacija i vođenje zahtjevne planinske ture | |
– navodi elemente pripreme zahtjevne planinske ture- pojašnjava faze pripreme zahtjevne planinske ture- navodi specifičnosti pripreme i izvođenje zahtjevne planinske ture
– navodi pravila kretanja po različitom terenu – pojašnjava postupak upotrebe tehničkih sredstava po različitom terenu opisuje postupak vođenja manje i veće grupe |
– pravi plan pripreme zahtjevne planinske ture- opisuje postupak vođenja manje i veće grupe- uočava specifičnosti pripreme i izvođenje zahtjevne planinske ture
– demonstrira pravilno kretanja po različitom terenu – demonstrira postupak upotrebe tehničkih sredstava po različitom terenu – demonstrira postupak vođenja manje i veće grupe |
Katalog znanja za predmetne oblasti Modula 3
Znanja |
Vještine |
1.Predmetna oblast: Boravak u planini | |
– pojašnjava tehnike kretanja po vrlo zahtjevnim planinskim stazama- nabraja planinarasku i alpinističku opremu potrebnu za izvođenje vrlo zahtjevne planinske ture- navodi karakteristike i namjenu planinarske i alpinističe opreme za izvođenje vrlo zahtjevne planinske ture
– opisuje postupak održavanja planinarske i alpinističke opreme – navodi ličnu opremu i ličnu tehničku opremu – navodi grupnu opremu i grupnu tehničku opremu – pojašnjava pravilnu upotrebu i održavanje opreme
|
– primjenjuje tehnike kretanja po vrlo zahtjevnim planinskim stazama- pravilno koristi planinarasku i alpinističku opremu potrebnu za izvođenje vrlo zahtjevne planinske ture- uočava planinarsku i alpinističku opremu za izvođenje vrlo zahtjevne planinske ture
– pravilno održava planinarsku i alpinistčku opremu razlikuje ličnu opremu i ličnu tehničku opremu – razlikuje grupnu opremu i grupnu tehničku opremu – demonstrira postupak pravilne upotrebe i održavanja opreme
|
2. Predmetna oblast: Organizacija i vođenje vrlo zahtjevne planinske ture | |
– navodi elemente pripreme vrlo zahtjevne planinske ture-pojašnjava faze pripreme vrlo zahtjevne planinske ture-navodi specifičnosti pripreme i izvođenje vrlo zahtjevne planinske ture | – pravi plan pripreme vrlo zahtjevne planinske ture- analizira faze pripreme vrlo zahtjevne planinske ture- uočava specifičnosti pripreme i izvođenje vrlo zahtjevne planinske ture |
Katalog znanja za predmetne oblasti Modula 4 Vođenje lake zimske planinske ture
Znanja |
Vještine |
1.Predmetna oblast: Organizacija i vođenje lake planinske zimske ture | |
-navodi pravila kretanja po snijegu- opisuje postupak upotrebe tehničkih sredstava na snijegu- opisuje postupak pravilnog kretanja i upotrebe tehničkih sredstava po različitim vrstama snijega
– pojašnjava način gaženja po snijegu – opisuje način upotrebe krplji – pojašnjava postupak upotrebe cepina i dereza – pojašnjava postupak pripreme za taborovanje u snijegu
2. Predmetna oblast: – navodi metode podučavanja za kretanje po snijegu -pojašnjava metode podučavanja za kretanje po snijegu |
-primjenjuje pravila kretanja po snijegu-pravilno upotrebljava tehnička sredstva na snijegu- primjenjuje postupak pravilnog kretanja i upotrebe tehničkih sredstava po različitim vrstama snijega
– primjenjuje postupak pravilnog kretanja i upotrebe tehničkih sredstava po različitim vrstama snijega – na pravilan način gazi po snijegu – na pravilan način upotrebljava krplje – pravilno koristi cepin i derez pojašnjava postupak pripreme za taborovanje u snijegu
Planinar bio-psiho-socijalno biće -pravilno primjenjuje metode podučavanja za kretanje po snijegu |
3. Predmetna oblast: Boravak u planini | |
– navodi specifičnosti orjentisanja u sniježnim uslovima- pojašnjava važnost poštovanja procedura kod opasnosti od sniježnih lavina pri izboru smjera kretanja- navodi metode podučavanja za kretanje po snijegu
– pojašnjava specifičnosti pripreme i izvođenja lake sniježne ture |
– uočava specifičnosti orjentisanja u sniježnim uslovima- uočava važnost poštovanja procedura kod opasnosti od sniježnih lavina pri izboru smjera kretanja- primjenjuje metode podučavanja za kretanje po snijegu
– analizira specifičnosti pripreme i izvođenja lake sniježne ture |
4. Predmetna oblast: Bezbjednost u planini | |
-navodi faktore koji utiču na bezbjednost u planini u zimskim uslovima- pojašnjava načine prevazilaženja kriznih situacija | -uočava faktore koji utiču na bezbjednost u planini u zimskim uslovima-primjenjuje različite načine za prevazilaženje konfliktnih situacija |
5. Predmetna oblast:Prva pomoć | |
– opisuje način postupanja u slučaju nesreće- opisuje ozebline, smrzavanje, podhlađivanje- navodi postupak prve pomoći licu zatrpanom u lavini
– navodi tipična sredstava spašavanja u zimskim uslovima – pojašnjava postupak izrade improvizovanih sredstava za spašavanje – opisuje postupak improvizovanog transporta |
– pravilno izvodi postupak u slučaju nesreće- demonstrira postupak prve pomoći u slučaju- primjenjuje postupak prve pomoći licu zatrpanom u lavini
– navodi primjere tipičnih sredstava spašavanja u zimskim uslovima – primjenjuje postupak izrade improvizovanih sredstava za spašavanje
|
Katalog znanja za predmetne oblasti Modula 5 Vođenje zahtjevne zimske planinske ture
Znanja |
Vještine |
1.Predmetna oblast: Boravak u planini | |
– pojašnjava tehnike kretanja na zahtjevnim zimskim stazama | – primjenjuje tehnike kretanja na zahtjevnim zimskim stazama |
2. Predmetna oblast: Organizacija i vođenje zahtjevne zimske planinske ture | |
specifičnosti pripreme i izvođenja zahtjevne zimske planinskee ture | – uočava specifičnosti pripreme i izvođenja zahtjevne sniježne ture- priprema i izvodi zahtjevnu zimsku planinsku turu |
Katalog znanja za predmetne oblasti Modula 6 Vođenje lake turne skijaške planinske ture
Znanja |
Vještine |
|
1.Predmetna oblast: Boravak u planini | ||
– navodi tehnike kretanja u sniježnim uslovima sa skijama i bez njih- pojašnjava upotrebu tehničkih sredstava za kretanje i osiguranje u snijegu- poznaje osnove skijanja
– navodi različite elemente skijanja – pojašnjava upotrebu turnih vezova |
– demonstrira tehnike kretanja u sniježnim uslovima sa skijama i bez njh- demonstra upotrebu tehničkih sredstava za kretanje i osiguranje u snijegu- demonstrira upotrebu turnih vezova | |
2. Predmetna oblast:Bezbjednost u planini | ||
-navodi opasnosti pri turnom skijanju-navodi opasnosti u sniježnim predjelima | – uočava opasnosti pri turnom skijanju- uočava opasnosti u sniježnim predjelima | |
3. Predmetna oblast: Organizacija i vođenje lake turne skijaške planinske ture | ||
– navodi turno smučarsku i ličnu opremu- pojašnjava namjenu turno smučarske i lične opreme- navodi pravila upotrebe opreme
– opisuje postupak održavanja opreme – pojašnjava postupak kretanja sa skijama po snijegu – pojašnjava postupak tehničkih sredstava za kretanje i osiguranje u snijegu – opisuje vođenje pojedincaa ili grupe po snijegu sa skijama ili bez njih – opisuje način transporta skijaške opreme – navodi razlike običnog i turnog skijanja – opisuje načine pravilnog pada – pojašnjava način donošenja odluke smjera skijanja po različitim vrstama snijega |
-uočava turno smučarsku i ličnu opremu- pravilno koristi opremu- pravilno održava opremu
– primjenjuje postupak kretanja sa skijama po snijegu – primjenjuje postupak tehničkih sredstava za kretanje i osiguranje u snijegu – vodi pojedinca ili grupu po snijegu sa skijama ili bez njih – na pravilan način organizuje transport skijaške opreme – uočava razlike običnog i turnog skijanja – demonstrira načine pravilnog pada – na pravilan način donosi odluku smjera skijanja po različitim vrstama snijega
|
|
4. Predmetna oblast: Osnove pružanja prve pomoći | ||
– poznaje simptome sniježnog slepila-navodi postupak prve pomoći licima zatrpanim u lavini- opisuje postupak traženja unesrećenog u lavini
– opisuje postupak traženja unesrećenog u lavini pomoću lavinske sonde -navodi tipična sredstava spašavanja u zimskim uslovima – pojašnjava postupak izrade improvizovanih sredstava za spašavanje uz kotrišćenje turne skijaške opreme – opisuje postupak improvizovanog transporta
|
– primjenjuje postupak pružanja prve pomoći licima zatrpanim u lavini- demonstrira postupak traženja unesrećenog u lavini- demonstrira postupak traženja unesrećenog u lavini pomoću lavinske sonde
– demonstrira upotrebu tipičnih sredstava spašavanja u zimskim uslovima – primjenjuje postupak izrade improvizovanih sredstava za spašavanje uz korišćenje turne skijaške opreme – demonstrira postupak imrovizovanog transporta
|
|
Katalog znanja za predmetne oblasti Modula 7 Vođenje zahtjevne turne skijaške planinske ture
Znanja |
Vještine |
1.Predmetna oblast: Boravak u planini | |
– pojašnjava tehnike skijanja i kretanja po vrlozahtjevnim planinskim terenima i lednicima- opisuje načine postavljanja osiguranja na skijaškoj turi | -demonstrira tehnike skijanja i kretanja po vrlo zahtjevnim planinskim terenima i lednicima- vrši osiguranje mjesta na turi |
2. Predmetna oblast:Organizacija i vođenje zahtjevne turne skijaške planinske ture | |
– navodi postupak pripreme i vođenja zahtjevnih i vrlo zahtjevnih turno skijaških i planinskih tura | -vodi zahtjevne i vrlo zahtjevne turno skijaške planinske ture |
Katalog znanja za predmetne oblasti Modula 8 Vođenje lake ledničke ture
Znanja |
Vještine |
1.Predmetna oblast: Boravak u planini | |
-navodi vrste ledničkih staza- pojašnjava vrste ledničkih staza-nabraja opremu koja je potrebna za izvođenje lakih ledničkih tura
– pojašnjava namjenu opreme za ledničke ture opisuje postupak održavanja opreme za ledničke ture – opisuje postupak održavanja opreme za ledničke ture |
– razlikuje vrste ledničkih staza- demonstrirapostupak upotrebe opreme za izvođenje ledničkih tura- demonstrirapostupak upotrebe opreme za izvođenje ledničkih tura |
2. Predmetna oblast: Organizacija i vođenje lake ledničke ture | |
– pojašnjava tehniku kretanja po ledniku sa upotrebom dereza i cepina- navodi vrste osiguranja i načine postavljanja osiguranja na ledniku i kombinovanoj stazi- pojašnjava tehnike vađenja iz ledničkih pukotina | -vodi lake ture po označenim i djelimično neooznačenim ledničkim stazama- vodi lake ture po neoznačenim ledničkim stazama- vodi ture po kombinovanim stazama(led i stijena |
Katalog znanja za predmetne oblasti Modula 9 Organizacija i vođenje penjačke ture
Znanja |
Vještine |
1.Predmetna oblast: Boravak u planini |
|
– poznaje međunarodne standarde za ocjenjivanje alpinističkih smjerova- nabraja opremu koja je potrebna za izvođenje penjačkih tura- pojašnjava namjenu opreme za penjačke ture
– opisuje postupak održavanja opreme za ledničke ture |
– poštuje međunarodne standarde za ocjenjivanje alpinističkih smjerova- demonstrira postupak upotrebe opreme za izvođenje penjačkih tura- demonstrira postupak upotrebe opreme za izvođenje penjačkih tura
|
2. Predmetna oblast Poznavanje planine i planinska infrastruktura |
|
-pojašnjava postupak izrade i postavljanja bivaka u penjačkom smjerunavodi težinske kategorijepenjačkih smjerova po ljestvici UIAA | – demonstrira postupak izrade i postavljanja bivaka u penjačkom smjeru-ocjenjuje težinsku kategoriju penjačkog smjera po ljestvici UIAA |
3. Predmetna oblast: Organizacija i vođenje penjačke ture | |
-pojašnjava postupak vođenja dužih penjačkih smjerova u suvoj stijeni, snijegu, ledu, kombinovano i u zaleđenim slapovima- pojašnjava način procjene smjera u skladu sa međunarodnom kategorizacijom-navodi tehnike penjanja , uz korišćenje adekvatne opreme na dužim smjerovima u suvoj stijeni, snijegu, ledu, kombinovano i u zaleđenim slapovima | -vodi duže penjačke smjerove u suvoj stijeni, snijegu, ledu, kombinovano i u zaleđenim slapovima- vrši procjenu kategorije smjera u skladu sa međunarodnom kategorizacijom- demonstrira tehnike penjanja uz korišćenje adekvatne opreme na dužim smjerovima u u suvoj stijeni, snijegu, ledu, kombinovano i u zaleđenim slapovima |
4. Predmetna oblast:Osnove pružanja prve pomoći | |
-opisuje postupak pružanja prve pomoći licima povrijeđenim u penjačkoj turi- opisuje postupak spašavanja povrijeđenog u penjačkom smjerunavodi tipična sredstava spašavanja u penjačkim
– pojašnjava postupak izrade improvizovanih sredstava za spašavanje uz kotrišćenje penjačke opreme – opisuje postupak improvizovanog transporta
|
– demonstrira postupak pružanja prve pomoći licima povrijeđenim u penjačkoj turi- demonstrira postupak spašavanja unesrećenog u penjačkom smjeru- demonstrira upotrebu tipičnih sredstava spašavanja u penjačkim smjerovima
– primjenjuje postupak izrade improvizovanih sredstava za spašavanje uz korišćenje penjačke opreme – demonstrira postupak imrovizovanog transporta |
- Preporuke za korišćenje metoda i tehnika u toku realizacije programa obrazovanja:
– kombinovana metoda izlaganja sa razgovorom;
– metoda ilustracije, demonstracije i instrukcije;
– metoda praktičnih radova;
– metoda igranja uloga.
- Ispitni katalog za predmetne oblasti:
Na ispitu ocjenjujemo:
– sposobnost primjene usvojenih teorijskih sadržaja u praktičnom radu;
– sposobnost korišćenja opreme;
– sposobnost racionalnog korišćenja energije i vremena.
Ispitni katalog za Modul 1 Vođenje lake ljetnje planinske ture
Djelovi predmetne oblasti | Znanja i vještine |
|
Polaznik: |
Pravne sociološke i etičke osnove vođenja u planini
Planinar bio-psiho-socijalno biće
Planine i planinarska infrastruktura
Boravak u planini
Bezbjednost u planini
Organizacije i vođenje planinske ture
Pružanje prve pomoći
|
– navodi pravila ponašanja planinara- pojašnjava odgovornost vodiča u pogledu krivičnog i prekršajnog prava- obrazlaže postupak osiguranja planinara
– navodi primjere organizacije vodičke djelatnosti kod nas i u svijetu – razlikuje nosioce zvanja, vodiča, kategorije, napredovanja, evidencija vodiča – obrazlaže moralnu i pravnu odgovornost – na primjeru obrazlaže odgovornost vodiča u pogledu krivičnog i prekršajnog prava
– objašnjava uticaj planine na organizam čovjeka – objašnjava uticaj planine na razvoj pokretačkih sposobnosti čovjeka – pojašnjava uticaj visine na fiziološku spremnost organizma – navodi značaj pravilne ishrane u planini – navodi pića i napitke koje treba piti u planini – objašnjava uticaj planine na organizam čovjeka – pojašnjava uticaj planine na razvoj pokretačkih sposobnosti čovjeka – pojašnjava uticaj visine na fiziološku spremnost organizma – navodi primjer pravilne ishrane u planini – uočava značaj psihološke pripreme vodiča i onih koje vodi – navodi oblike druženja ljudi – opisuje vođenje pojedinca i grupe – pojašnjava specifičnosti vođenja djece i mladih u planini – pojašnjava posebne psihološke situacije u planini – navodi načine ponašanja u kriznim situacijama
– nabraja planine Crne Gore, – opisuje njihov geološki sastav i karakteristike – razlikuje planinarske markacije i putokaze – poznaje planine Evrope i svijeta – navodi kategorizaciju planinskih staza – pojašnjava planinske puteve i staze – pojašnjava postupak izrade skice puta – priprema skicu puta planinske ture
– pojašnjava način upotrebe karte, kompasa, visinomjera, GPS – opisuje postupak mjerenja razdaljine na visini – pojašnjava način ucrtavanja tačke na karti – opisuje postupak pripreme izleta, pohoda ili ture uz pomoć karte – pojašnjava postupak određivanja stajališta/odmora – pojašnjava način orjentisanja u otežanim uslovima – poznaje osnovne zakonitosti planinskog podneblja i vremena – pojašnjava uticaj većih vremenskih promjena na vrijeme u planini – poznaje propise o zaštićenim područjima u Crnoj Gori, zaštićenim životinjskim i biljnim vrstama -navodi načine pravilnog sortiranja i odlaganja otpada – pravilno koristi karte, kompas, visinomjer, GPS – primjenjuje postupak mjerenja razdaljine na visini – vrši ucrtavanje tačke na karti – demonstrira postupak pripreme izleta, pohoda ili ture uz pomoć karte – primjenjuje postupak određivanja stajališta/odmora – demonstrira način orjentisanja u otežanim uslovima
– navodi vrste opasnosti – pojašnjava izvođenje planinske ture u vrijeme vremenske nepogode – pojašnjava lokalne vremenske pokazatelje i razvoj vremenske situacije – navodi načine osiguranja bezbjednosti na različitim nivoima – opisuje načine sprečavanja nesreće – navodi najčešće uzroke nesreće – pojašnjava preduzimanje mjera u nesreći – navodi metode rada planiskog vodiča u toku vođenja planinske ture, načine kako voditi i učiti druge – navodi fizičke i sportske aktivnosti za osobe sa posebnim potrebama – pojašnjava mogućnosti uključivanja osoba sa posebnim potrebama u planinske ture – navodi različite oblike aktivnosti: izleti, taborenja, tečaji, predavanja, planinski susreti – opisuje postupak pripreme i organizacije izleta – pojašnjava analizu i vrednovanje izleta – navodi primjere opasnosti – daje primjer izvođenja planinske ture u vrijeme vremenske nepogode – navodi primjer lokalnih vremenskih pokazatelja i razvoj vremenske situacije – uočava načine osiguranja bezbjednosti na različitim nivoima – demonstrira načine sprečavanja nesreće – sprovodi preduzimanje mjera u nesreći – demonstrira metode rada planiskog vodiča u toku vođenja planinske ture, načine kako voditi i učiti druge – navodi primjere fizičke i sportske aktivnosti za osobe sa posebnim potrebama – daje primjere kada je moguće uključivanje osoba sa posebnim potrebama u planinske ture – demonstrira postupak pripreme i organizacije izleta
– navodi planinsku i alpinističku opremu i njenu upotrebu – pojašnjava postupak pravilne upotrebe opreme za bezbjedno kretanje – opisuje postupak pravilnog čuvanja i održavanja opreme navodi pravila bezbjednog kretanja po različitom terenu(kopnu, snijegu idr.) – pojašnjava upotrebu tehničkih sredstava za kretanje i osiguranje – opisuje vođenje planinara i grupe po različitom terenu(kopnu, snijegu, prelasku preko planinskih potoka i rijeka) – pojašnjava hodanje sa upotrebom planinarskih štapova – navodi planinarske čvorove:osmica, ambulatni, podešavajući čvor, lađarski, polulađarski, kravatni, prusikov, osiguravajući čvor – opisuje izradu sidrišta u suvoj stijeni – pojašnjava upotrebu alpinističkog pojasa, užeta, navezivanje na uže, osiguranje sa užetom, spuštanje sa užetom – opisuje kretanje po čeličnom užetu – opisuje kretanje po fiksiranom užetu – objašnjava samoosiguranje – objašnjava osnove penjanja – objašnjava pojam bivakovanja i taborovanja – pojašnjava pripremu i izvođenje za bivakovanje i taborovanje – demonstrira bezbjedno kretanje po različitom terenu(kopnu, snijegu idr.) – demonstrira upotrebu tehničkih sredstava za kretanje i osiguranje – demonstrira postupak vođenja planinara i grupe po različitom terenu(kopnu, snijegu, prelasku preko planinskih potoka i rijeka) – demonstrira hodanje sa štapom – demonstrira postupak pripreme i izvođenja bivakovanja i taborenja – razlikuje planinarske čvorove:osmica, ambulatni, podešavajući čvor, lađarski, polulađarski, kravatni, prusikov, osiguravajući čvor – vrši izradu sidrišta u suvoj stijeni – demonstrira pravilnu upotrebu alpinističkog pojasa, užeta, navezivanje na uže, osiguranje sa užetom, spuštanje sa užetom – demonstrira kretanje po čeličnom užetu – demonstrira kretanje po fiksiranom užetu – primjenjuje postupak samoosiguranja – razlikuje bivakovanje i taborovanje – demonstrira postupak pripreme i izvođenje za bivakovanje i taborovanje
– navodi značaj prve pomoći – poznaje granice prve pomoći – opisuje postupak ustanovljavanje smrti i oživljavanje-reanimacija – opisuje simptome šoka, nesvjestice, malaksalosti – pojašnjava postupak pružanja prve pomoći kod krvarenja – pojašnjava postupak pružanja prve pomoći kod preloma kostiju – opisuje ubode i ugrize – pojašnjava sunčanicu i toplotni udar – opisuje simtopme zamora, premora – opisuje transport unesrećenog u zavisnosti od povrede primjenjuje postupak ustanovljavanja smrti i reanimacija – primjenjuje postupak pružanja prve pomoći kod krvarenja – primjenjuje postupak pružanja prve pomoći kod preloma kostiju – razlikuje ubode i ugrize – razlikuje sunčanicu i toplotni udara – uočava simtopme zamora, premora – primjenjuje postupak transporta unesrećenog u zavisnosti od povrede poznaje organizaciju i pravila Gorske službe spašavanja – navodi opremu za pružanje prve pomoći – pojašnjava pomoć u nesreći na planini – navodi situacije u kojima se poziva pomoć – navodi načine uspostavljanja veze sa službama pomoći – opisuje posatupak pravljenja improvizovanih sredstava za transport povrijeđenog uočava opremu za pružanje prve pomoći – pojašnjava pomoć u nesreći na planini – daje primjer situacije u kojima se poziva pomoć – demonstrira postupak pravljenja improvizovanih sredstava za transport
|
Ispitni katalog za Modul 2 Vođenje zahtjevne ljetnje planinske ture
Djelovi predmetne oblasti | Znanja i vještine |
|
Polaznik: |
Planinar bio-psiho-socijalno biće
Boravak u planini
Organizacija i vođenje planinske ture
|
– poznaje osnove psihologije vođenja- opisuje ponašanje ljudi u različitim situacijama- poznaje različite psihodinamičke procese
– poznaje reagovanja i različite pristupe prema ljudima – uočava ponašanje ljudi u različitim situacijama
nabraja načine orjentacije – pojašnjava različite načine orjentacije(pomoću kompasa, karte, GPS uređaj i dr.) – nabraja planinsku i alpinističku opremu potrebnu za zahtjevne planinske ture – navodi karakteristike i namjenu planinske i alpinističke opreme za zahtjevne planinske ture – navodi značaj pravilnog održavanja opreme – navodi ličnu opremu i ličnu tehničku opremu – navodi grupnu opremu i grupnu tehničku opremu – pojašnjava pravilnu upotrebu i održavanje opreme – pravilno se orjentiše – koristi različite načine orjentacije – uočava planinsku i alpinističku opremu u potrebnu za zahtjevne planinske ture – demonstrira postupak pravilnog održavanja opreme – razlikuje ličnu opremu i ličnu tehničku opremu – razlikuje grupnu opremu i grupnu tehničku opremu – demonstrira postupak pravilne upotrebe i održavanja opreme – pravilno se orjentiše – koristi različite načine orjentacije – uočava planinsku i alpinističku opremu u potrebnu za zahtjevne planinske ture – demonstrira postupak pravilnog održavanja opreme – razlikuje ličnu opremu i ličnu tehničku opremu – razlikuje grupnu opremu i grupnu tehničku opremu – demonstrira postupak pravilne upotrebe i održavanja opreme
– navodi elemente pripreme zahtjevne planinske ture – pojašnjava faze pripreme zahtjevne planinske ture – navodi specifičnosti pripreme i izvođenje zahtjevne planinske ture – navodi pravila kretanja po različitom terenu – pojašnjava postupak upotrebe tehničkih sredstava po različitom terenu opisuje postupak vođenja manje i veće grupe – pravi plan pripreme zahtjevne planinske ture – opisuje postupak vođenja manje i veće grupe – uočava specifičnosti pripreme i izvođenje zahtjevne planinske ture – demonstrira pravilno kretanja po različitom terenu – demonstrira postupak upotrebe tehničkih sredstava po različitom terenu – demonstrira postupak vođenja manje i veće grupe
|
Ispitni katalog za Modul 3 Vođenje vrlo zahtjevne ljetnje planinske ture
Djelovi predmetne oblasti | Znanja i vještine |
Boravak u planini
Organizacija i vođenje planinske ture |
– pojašnjava tehnike kretanja po vrlo zahtjevnim planinskim stazama- nabraja planinarasku i alpinističku opremu potrebnu za izvođenje vrlo zahtjevne planinske ture- navodi karakteristike i namjenu planinarske i alpinističe opreme za izvođenje vrlo zahtjevne planinske ture
– opisuje postupak održavanja planinarske i alpinističke opreme – navodi ličnu opremu i ličnu tehničku opremu – navodi grupnu opremu i grupnu tehničku opremu – pojašnjava pravilnu upotrebu i održavanje opreme – pravilno primjenjuje tehnike kretanja po vrlo zahtjevnim planinskim stazama – pravilno koristi planinarasku i alpinističku opremu potrebnu za izvođenje vrlo zahtjevne planinske ture – uočava planinarsku i alpinističku opremu za izvođenje vrlo zahtjevne planinske ture – pravilno održava planinarsku i alpinistčku opremu – razlikuje ličnu opremu i ličnu tehničku opremu – razlikuje grupnu opremu i grupnu tehničku opremu – demonstrira postupak pravilne upotrebe i održavanja opreme navodi ličnu opremu i ličnu tehničku opremu
– navodi elemente pripreme vrlo zahtjevne planinske ture -pojašnjava faze pripreme vrlo zahtjevne planinske ture -navodi specifičnosti pripreme i izvođenje vrlo zahtjevne planinske ture – pravi plan pripreme vrlo zahtjevne planinske ture – analizira faze pripreme vrlo zahtjevne planinske ture – uočava specifičnosti pripreme i izvođenje vrlo zahtjevne planinske ture
|
Ispitni katalog za Modul 4 Vođenje lake zimske planinske ture
Djelovi predmetne oblasti | Znanja i vještine |
|
Polaznik: |
Organizacija i vođenje planinske ture
Planinar bio-psiho-socijalno biće
Bezbjednost u planini
Boravak u planini
Osnove pružanja prve pomoći
|
– navodi pravila kretanja po snijegu- opisuje postupak upotrebe tehničkih sredstava na snijegu- opisuje postupak pravilnog kretanja i upotrebe tehničkih sredstava po različitim vrstama snijega
– pojašnjava način gaženja po snijegu – opisuje način upotrebe krplji – pojašnjava postupak upotrebe cepina i dereza – pojašnjava postupak pripreme za taborovanje u snijegu primjenjuje pravila kretanja po snijegu -pravilno upotrebljava tehnička sredstva na snijegu – primjenjuje postupak pravilnog kretanja i upotrebe tehničkih sredstava po različitim vrstama snijega – primjenjuje postupak pravilnog kretanja i upotrebe tehničkih sredstava po različitim vrstama snijega – na pravilan način gazi po snijegu – na pravilan način upotrebljava krplje – pravilno koristi cepin i derez -pojašnjava postupak pripreme za taborovanje u snijegu
-navodi metode podučavanja kretanja po snijegu -demonstira metode podučavanja kretanja po snijegu
-navodi faktore koji utiču na bezbjednost u planini u zimskim uslovima – pojašnjava načine prevazilaženja kriznih situacija – uočava faktore koji utiču na bezbjednost u planini u zimskim uslovima – demonstrira na primjeru načine prevazilaženja kriznih situacija
– navodi specifičnosti orjentisanja u sniježnim uslovima – uočava specifičnosti orjantisanja u sniježnim uslovima – na primjeru demonstrira postupak orjentisanja u zimskim uslovima -pojašnjava važnost poštovanja procedura kod opasnosti od sniježnih lavina pri izboru smjera kretanja – navodi metode podučavanja za kretanje po snijegu – pojašnjava specifičnosti pripreme i izvođenja lake sniježne ture – uočava važnost poštovanja procedura kod opasnosti od sniježnih lavina pri izboru smjera kretanja – demonstrira metode podučavanja za kretanje po snijegu – analizira specifičnosti pripreme i izvođenja lake sniježne ture
– opisuje način postupanja u slučaju nesreće – opisuje ozebline, smrzavanje, podhlađivanje – navodi postupak prve pomoći licu zatrpanom u lavini – navodi tipična sredstava spašavanja u zimskim uslovima – pojašnjava postupak izrade improvizovanih sredstava za spašavanje – opisuje postupak improvizovanog transporta- – pravilno postupa u slučaju nesreće – demonstrira postupak prve pomoći licu zatrpanom u lavini – pravilno koristi tipična sredstava spašavanja u zimskim uslovima – izrađuje improvizovano sredstvo za spašavanje – pravilno primjenjuje postupak improvizovanog transporta |
Ispitni katalog za Modul 5 Vođenje zahtjevne zimske planinske ture
Djelovi predmetne oblasti | Znanja i vještine |
|
Polaznik: |
Boravak u planini
Organizacija i vođenje planinskih tura
|
– pojašnjava tehnike kretanja na zahtjevnim zimskim stazama- demonstrira tehnike kretanja na zahtjevnim zimskim stazama
-specifičnosti pripreme i izvođenja zahtjevne zimske planinskee ture – vrši pripremu i izvođenje zahtjevne zimske planinskee ture |
Ispitni katalog za Modul 6 Vođenje lake turne skijaške planinske ture
Djelovi predmetne oblasti | Znanja i vještine |
|
Polaznik: |
Planinar bio-psiho-socijalno biće
Poznavanje planine i planinska infrastruktura
Boravak u planini
Organizacija i vođenje planinskih tura
Bezbjednost u planini
Osnove pružanja prve pomoći
|
-navodi metode podučavanja kretanja na skijama-demonstrira metode podučacvanja kretanja na skijama
-poznaje planinsku prirodu i načine njene zaštite
– navodi tehnike kretanja u sniježnim uslovima sa skijama i bez njih – pojašnjava upotrebu tehničkih sredstava za kretanje i osiguranje u snijegu – poznaje osnove skijanja – navodi različite elemente skijanja – pravilno koristi turne vezove – pravilno primjenjuje tehnike kretanja u sniježnim uslovima sa skijama i bez njih tehničkih sredstava za kretanje i osiguranje u snijegu
– navodi turno smučarsku i ličnu opremu – pojašnjava namjenu turno smučarske i lične opreme – navodi pravila upotrebe opreme – opisuje postupak održavanja opreme – pojašnjava postupak kretanja sa skijama po snijegu – pojašnjava postupak tehničkih sredstava za kretanje i osiguranje u snijegu – opisuje vođenje pojedincaa ili grupe po snijegu sa skijama ili bez njih – opisuje način transporta skijaške opreme – razlikuje obično i turno skijanje – primjenjuje načine pravilnog pada – primjenjuje postupak donošenja odluke smjera skijanja po različitim vrstama snijega – pravilno koristi turno smučarsku i ličnu opremu
– pravilno upotrebljava opremu – pravilno održava opremu – pravilno primjenjuje postupak kretanja sa skijama po snijegu – demonstrira postupak tehničkih sredstava za kretanje i osiguranje u snijegu – demonstrira vođenje pojedinca ili grupe po snijegu sa skijama ili bez njih – pravilno primjenjuje postupak transporta skijaške opreme – demonstrira pravilno padanje
– navodi opasnosti pri turnom skijanju -navodi opasnosti u sniježnim predjelima – daje primjere opasnosti pri turnom skijanju – daje primjere opasnosti u sniježnim predjelima
-poznaje simptome sniježnog slepila -navodi postupak prve pomoći licima zatrpanim u lavini – opisuje postupak traženja unesrećenog u lavini – opisuje postupak traženja unesrećenog u lavini pomoću lavinske sonde -navodi tipična sredstava spašavanja u zimskim uslovima – pojašnjava postupak izrade improvizovanih sredstava za spašavanje uz kotrišćenje turne skijaške opreme – opisuje postupak improvizovanog transporta -demonmstrira postupak prve pomoći licima zatrpanim u lavini – demonstrira postupak traženja unesrećenog u lavini – demonstrira postupak traženja unesrećenog u lavini pomoću lavinske sonde – izrađuje improvizovano sredstvo za spašavanje uz kotrišćenje turne skijaške opreme – demonstrira postupak improvizovanog transporta |
Ispitni katalog za Modul 7 Vođenje zahtjevne turne skijaške planinske ture
Djelovi predmetne oblasti | Znanja i vještine |
|
Polaznik: |
Boravak u planini
Organizacija i vođenje planinskih tura
|
– pojašnjava tehnike skijanja i kretanja po vrlozahtjevnim planinskim terenima i lednicima- opisuje načine postavljanja osiguranja na skijaškoj turi
– pravilono primjenjuje tehnike skijanja i kretanja po vrlo zahtjevnim planinskim terenima i lednicima – vrši postavljanje osiguranja na skijaškoj turi
– navodi postupak pripreme i vođenja zahtjevnih i vrlo zahtjevnih turno skijaških i planinskih tura – pravilno priprema i vodi zahtjevne i vrlo zahtjevne turno skijaške i planinske ture
|
Ispitni katalog za Modul 8 Vođenje lake ledničke ture
Djelovi predmetne oblasti | Znanja i vještine |
|
Polaznik: |
Boravak u planini
Organizacija i vođenje planinskih tura
Osnove pružanja prve pomoći
|
– nabraja vrste ledničkih staza- opisuje vrste ledničkih staza- navodi opremu koja je potrebna za izvođenje lakih ledničkih tura
– obrazlaže namjenu opreme za ledničke ture – opisuje postupak održavanja opreme za ledničke ture – pravilno primjenjuje postupak održavanja opreme za ledničke ture navodi vrste ledničkih staza – razlikuje vrste ledničkih staza – pravilno koristi opremu koja je potrebna za izvođenje lakih ledničkih tura
– pojašnjava tehniku kretanja po ledniku sa upotrebom dereza i cepina – navodi vrste osiguranja i načine postavljanja osiguranja na ledniku i kombinovanoj stazi – pojašnjava tehnike vađenja iz ledničkih pukotina – pravilno primjenjuje tehniku kretanja po ledniku sa upotrebom dereza i cepina – pravilno vrši postavljanje osiguranja na ledniku i kombinovanoj stazi – pravilno primjenjuje tehnike vađenja iz ledničkih pukotina
– opisuje postupak pružanja prve pomoći povrijeđenim članovima u ledničkim turama – demonstrira postupak pružanja prve pomoći povrijeđenim članovima uu ledničkim turama |
Ispitni katalog za Modul 9 Vođenje penjačke ture
Djelovi predmetne oblasti | Znanja i vještine |
|
Polaznik: |
Boravak u planini
Poznavanje planine i planinska infrastruktura
Organizacija i vođenje planinskih tura
Osnove pružanja prve pomoći
|
-poznaje međunarodne standarde za ocjenjivanje alpinističkih smjerova- navodi opremu koja je potrebna za izvođenje penjačkih tura- pojašnjava namjenu opreme za penjačke ture
– pojašnjava postupak održavanja opreme za ledničke ture poznaje međunarodne standarde za ocjenjivanje alpinističkih smjerova – pravilno primjenjuje opremu koja je potrebna za izvođenje penjačkih tura – pravilno primjenjuje postupak održavanja opreme za ledničke ture
– pojašnjava postupak izrade i postavljanja bivaka u penjačkom smjeru – navodi težinske kategorijepenjačkih smjerova po ljestvici UIAA – vrši izradu i postavljanje bivaka u penjačkom smjeru – navodi primjere težinske kategorije penjačkih smjerova po ljestvici UIAA
– opisuje postupak vođenja dužih penjačkih smjerova u suvoj stijeni, snijegu, ledu, kombinovano i u zaleđenim slapovima – pojašnjava način procjene smjera u skladu sa međunarodnom kategorizacijom -navodi tehnike penjanja , uz korišćenje adekvatne opreme na dužim smjerovima u suvoj stijeni, snijegu, ledu, kombinovano i u zaleđenim slapovima – pravilno primjenjuje postupak vođenja dužih penjačkih smjerova u suvoj stijeni, snijegu, ledu, kombinovano i u zaleđenim slapovima – vrši pravilnu procjenu smjera u skladu sa međunarodnom kategorizacijom – pravilno primjenjuje tehnike penjanja , uz korišćenje adekvatne opreme na dužim smjerovima u suvoj stijeni, snijegu, ledu, kombinovano i u zaleđenim slapovima
-pojašnjava postupak pružanja prve pomoći licima povrijeđenim u penjačkoj turi – pojašnjava postupak spašavanja povrijeđenog u penjačkom smjeru navodi tipična sredstava spašavanja u penjačkim – opisuje postupak izrade improvizovanih sredstava za spašavanje uz kotrišćenje penjačke opreme – opisuje postupak improvizovanog transporta -pravilno primjenjuje postupak pružanja prve pomoći licima povrijeđenim u penjačkoj turi – pravilno primjenjuje postupak spašavanja povrijeđenog u penjačkom smjeru – vrši izradu improvizovanih sredstava za spašavanje uz kotrišćenje penjačke opreme – pravilno primjenjuje postupak improvizovanog transporta
|
- 15. Mjesto izvođenja i plan realizacije programa obrazovanja
Mjesto izvođenja:
Teorijski dio programa se izvodi u prostoriji koja ima potrebnu opremu za izvođenje nastave.
Praktični dio programa/modula se realizuje u realnim uslovima na planini.
STANDARD PROFESIONALNE OPREME ZA OSPOSOBLJAVANJE PLANINSKIH VODIČA
NAZIV OPREME | |
Lična oprema | |
1. | Statičko uže(10,5mm) 60m |
2. | Dinamičko uže(10,5mm)60m i Dinamičko uže(9mm) 60m |
3. | Gurtne |
4. | Prusik (5mm)50m |
5. | Pojas sjedeći podesivi |
6. | Pojas grudni |
7. | Alpinistički šlem |
8. | Karabiner HMS |
9. | Osmica |
10. | Žimar |
11. | Klin(horizontalni, vertikalni, dijagonalni) |
12. | Ledni klin |
13. | Piketi(klinovi za snijeg) |
14. | Dereze |
15. | Cepini |
16. | Ekspedicijski šator |
17. | Ekspedicijsko kuvalo |
18. | Lavinska sonda |
19. | Lopata za snijeg |
20. | Radio stanica |
21. | Štapovi za hodanje |
22. | Kompleti za osiguravanje |
23. | Kompeti za prvu pomoć |
Plan realizacije:
Program obrazovanja za osposobljavanje za zanimanje Planinski vodič/Planinska vodičkinja sastoji se iz 9 modula koji vode sticanju određenih kategorija za vođenje u planini:
Modul 1 Vođenje lake ljetnje planinske ture 154 časa
Modul 2 Vođenje zahtjevne ljetnje planinske ture 34 časa
Modul 3 Vođenje vrlo zahtjevne ljetnje planinske ture 21 čas
Modul 4 Vođenje lake zimske planinske ture 44 časa
Modul 5 Vođenje zahtjevne zimske planinske ture 21 čas
Modul 6 Vođenje lake turne skijaške planinske ture 48 časova
Modul 7 Vođenje zahtjevne turne skijaške planinske ture 21 čas
Modul 8 Vođenje lake ledničke ture 23 časa
Modul 9 Vođenje penjačke ture 42 časa.
Nakon uspješno završenog modula slijedi rad pod nadzorom/praksa:
Nakon Modula 1 u trajanju 76 časova, a nakon svih ostalih modula 46 časova.
Moduli se sastoje iz teorijskog , praktičnog dijela i rada pod nadzorom/prakse.
- 16. Napredovanje, provjeravanje i vrednovanje znanja
a. Napredovanje:
Savladavanje jednostavnih vještina je uslov da bi se moglo preći na usvajanje složenijih vještina.
b. Provjeravanje:
U toku programa obrazovanja:
Nakon obrađenog teorijskog dijela predmetne oblasti vrši se provjera znanja i vještina polaznika.
Na kraju programa obrazovanja:
Organizuje se ispit koji se satoji iz teorijskog i praktičnog dijela.
Teorijski dio ispita provjerava se pismenim testom.
Praktični dio ispita se satoji u organizaciji i izvođenju planinske ture iz kategorije za koju se obučavao.
c. Vrednovanje:
Vrednovanje na završnoj provjeri treba vršiti na sledeći način:
za Modul 1
– Polaznik je ovladao svim vještinama i znanjima utvrđenim standardom zanimanja
Planinski vodič /kinja za vođenje lake ljetnje planinske ture Kategorija A na visokom nivou
– Polaznik je ovladao svim vještinama i znanjima utvrđenim standardom zanimanja
Planinski vodič /kinja za vođenje lake ljetnje planinske ture Kategorija A na zadovoljavajućem nivou
– Polaznik nije ovladao svim vještinama i znanjima utvrđenim standardom zanimanja
Planinski vodič /kinja za vođenje lake ljetnje planinske ture Kategorija A
za Modul 2
– Polaznik je ovladao svim vještinama i znanjima utvrđenim standardom zanimanja
Planinski vodič /kinja za vođenje zahtjevne ljetnje planinske ture Kategorija B na visokom nivou
Polaznik je ovladao svim vještinama i znanjima utvrđenim standardom zanimanja
Planinski vodič /kinja za vođenje zahtjevne ljetnje planinske ture Kategorija B na zadovoljavajućem nivou
Polaznik nije ovladao svim vještinama i znanjima utvrđenim standardom zanimanja
Planinski vodič /kinja za vođenje zahtjevne ljetnje planinske ture Kategorija B
za Modul 3
– Polaznik je ovladao svim vještinama i znanjima utvrđenim standardom zanimanja
Planinski vodič /kinja za vođenje vrlo zahtjevne ljetnje planinske ture Kategorija C na visokom nivou
– Polaznik je ovladao svim vještinama i znanjima utvrđenim standardom zanimanja
Planinski vodič /kinja za vođenje vrlo zahtjevne ljetnje planinske ture Kategorija C na zadovoljavajućem nivou
– Polaznik nije ovladao svim vještinama i znanjima utvrđenim standardom zanimanja
Planinski vodič /kinja za vođenje vrlo zahtjevne ljetnje planinske ture Kategorija C
za Modul 4
– Polaznik je ovladao svim vještinama i znanjima utvrđenim standardom zanimanja
Planinski vodič /kinja za vođenje lake zimske planinske ture Kategorija D na visokom nivou
– Polaznik je ovladao svim vještinama i znanjima utvrđenim standardom zanimanja
Planinski vodič /kinja za vođenje lake zimske planinske ture Kategorija D na zadovoljavajućem nivou
– Polaznik nije ovladao svim vještinama i znanjima utvrđenim standardom zanimanja
Planinski vodič /kinja za vođenje lake zimske planinske ture Kategorija D
za Modul 5
– Polaznik je ovladao svim vještinama i znanjima utvrđenim standardom zanimanja
Planinski vodič /kinja za vođenje zahtjevne zimske planinske ture Kategorija E na visokom nivou
– Polaznik je ovladao svim vještinama i znanjima utvrđenim standardom zanimanja
Planinski vodič /kinja za vođenje zahtjevne zimske planinske ture Kategorija E na zadovoljavajućem nivou
– Polaznik nije ovladao svim vještinama i znanjima utvrđenim standardom zanimanja
Planinski vodič /kinja za vođenje zahtjevne zimske planinske ture Kategorija E
za Modul 6
– Polaznik je ovladao svim vještinama i znanjima utvrđenim standardom zanimanja
Planinski vodič /kinja za vođenje lake turne skijaške planinske ture Kategorija G na visokom nivou
– Polaznik je ovladao svim vještinama i znanjima utvrđenim standardom zanimanja
Planinski vodič /kinja za vođenje lake turne skijaške planinske ture Kategorija G na zadovoljavajućem nivou
– Polaznik nije ovladao svim vještinama i znanjima utvrđenim standardom zanimanja
Planinski vodič /kinja za vođenje lake turne skijaške planinske ture Kategorija G
za Modul 7
-Polaznik je ovladao svim vještinama i znanjima utvrđenim standardom zanimanja
Planinski vodič /kinja za vođenje zahtjevne turne skijaške planinske ture Kategorija H na visokom nivou
-Polaznik je ovladao svim vještinama i znanjima utvrđenim standardom zanimanja
Planinski vodič /kinja za vođenje zahtjevne turne skijaške planinske ture Kategorija H na zadovoljavajućem nivou
-Polaznik nije ovladao svim vještinama i znanjima utvrđenim standardom zanimanja
Planinski vodič /kinja za vođenje zahtjevne turne skijaške planinske ture Kategorija H na visokom nivou
za Modul 8
– Polaznik je ovladao svim vještinama i znanjima utvrđenim standardom zanimanja
Planinski vodič /kinja za vođenje lake ledničke ture Kategorija I na visokom nivou
– Polaznik je ovladao svim vještinama i znanjima utvrđenim standardom zanimanja
Planinski vodič /kinja za vođenje lake ledničke ture Kategorija I na zadovoljavajućem nivou
– Polaznik nije ovladao svim vještinama i znanjima utvrđenim standardom zanimanja
Planinski vodič /kinja za vođenje lake ledničke ture Kategorija I na zado
Za Modul 9
– Polaznik je ovladao svim vještinama i znanjima utvrđenim standardom zanimanja
Planinski vodič /kinja za vođenje penjačke ture Kategorija F na visokom nivou
– Polaznik je ovladao svim vještinama i znanjima utvrđenim standardom zanimanja
Planinski vodič /kinja za vođenje penjačke ture Kategorija F na zadovoljavajućem nivou
– Polaznik nije ovladao svim vještinama i znanjima utvrđenim standardom zanimanja
Planinski vodič /kinja za vođenje penjačke ture Kategorija F
17 . Stručne kompentencije nastavnog kadra – instruktora pojedinih djelova programa obrazovanja:
Modul 1 Vođenje lake ljetnje planinske ture
Predmetnu oblast Pravne, sociološke i kulturne osnove vođenja u planini:
– visoka školska sprema društvenog smjera, poželjno da posjeduje zvanje Vodiča B kategorije
Predmetnu oblast Planinar bio-psiho-socijalno biće:
– dipl. psiholog
– dr. medicine
Predmetnu oblast Poznavanje planine i planinska infrastruktura:
– Visoka stručna sprema, poželjno dipl. geograf ili profesor fizičke kulture i poželjno da posjeduje zvanje Vodiča B kategorije
– Instruktor alpinizma
– Instruktor Gorske službe spašavanja
Predmetnu oblast Boravak u planini
– dipl geograf
– Visoka stručna sprema i zvanje Vodiča B kategorije
– Instruktor alpinizma
– Instruktor Gorske službe spašavanja
Predmetnu oblast Bezbjednost u planini
– visoka stručna sprema i zvanje Vodiča B kategorije
– Instruktor alpinizma
– Instruktor Gorske službe spašavanja
Predmetnu oblast Organizacija i vođenje planinske ture
– dipl profesor fizičke kulture
– Vodič B kategorije
– Instruktor alpinizma
– Instruktor Gorske službe spašavanja
Predmetnu oblast osnove pružanja prve pomoći:
– dr. medicine
Modul 2 Vođenje zahtjevne ljetnje planinske ture
Predmetnu oblast Planinar bio-psiho-socijalno biće:
– dipl. psiholog
– dr. medicine
– dipl. profesor fizičke kulture
– Instruktor alpinizma
– Instruktor Gorske službe spašavanja
Predmetnu oblast Boravak u planini
– visoka stručna sprema i zvanje Vodiča C kategorije
– Instruktor alpinizma
– Instruktor Gorske službe spašavanja
Predmetnu oblast Organizacija i vođenje planinske ture
– Vodič C kategorije, poželjno sa visokom stručnom spremom
– Instruktor alpinizma
– Instruktor Gorske službe spašavanja
Modul 3 Vođenje vrlo zahtjevne ljetnje planinske ture
Predmetnu oblast Boravak u planini
– visoka stručna sprema i zvanje Vodiča C kategorije
– Instruktor alpinizma
– Instruktor Gorske službe spašavanja
Predmetnu oblast Organizacija i vođenje planinske ture
– Vodič C kategorije, poželjno sa visokom stručnom spremom
– Instruktor alpinizma
– Instruktor Gorske službe spašavanja
Modul 4 Vođenje lake zimske planinske ture
Predmetnu oblast Boravak u planini
– visoka stručna sprema i zvanje Vodiča E kategorije
– Instruktor alpinizma
– Instruktor Gorske službe spašavanja
Predmetnu oblast Bezbjednost u planini
– visoka stručna sprema i zvanje Vodiča E kategorije
– Instruktor alpinizma
– Instruktor Gorske službe spašavanja
Predmetnu oblast Organizacija i vođenje planinske ture
– Vodič E kategorije, poželjno sa visokom stručnom spremom
– Instruktor alpinizma
– Instruktor Gorske službe spašavanja
Predmetnu oblast osnove pružanja prve pomoći
– dr. medicine
Modul 5 Vođenje zahtjevne zimske planinske ture
Predmetnu oblast Boravak u planini
– visoka stručna sprema i zvanje Vodiča E kategorije
– Instruktor alpinizma
– Instruktor Gorske službe spašavanja
Predmetnu oblast Organizacija i vođenje planinske ture
– Vodič E kategorije, poželjno sa visokom stručnom spremom
– Instruktor alpinizma
– Instruktor Gorske službe spašavanja
Modul 6 Vođenje lake turne skijaške ture
Predmetnu oblast Poznavanje planine i planinska infrastruktura:
– visoka stručna sprema, poželjno dipl. geograf ili profesor fizičke kulture i poželjno da posjeduje zvanje Vodiča H kategorije
– Instruktor alpinizma
– Instruktor Gorske službe spašavanja
Predmetnu oblast Boravak u planini
– visoka stručna sprema i zvanje Vodiča H kategorije
– Instruktor alpinizma
– Instruktor Gorske službe spašavanja
Predmetnu oblast Bezbjednost u planini
– visoka stručna sprema i zvanje Vodiča H kategorije
– Instruktor alpinizma
– Instruktor Gorske službe spašavanja
Predmetnu oblast Organizacija i vođenje planinske ture
– Vodič H kategorije, poželjno sa visokom stručnom spremom
– Instruktor alpinizma
– Instruktor Gorske službe spašavanja
Predmetnu oblast osnove pružanja prve pomoći
– dr. medicine
Modul 7 Vođenje zahtjevne turne skijaške ture
Boravak u planini
– visoka stručna sprema i zvanje Vodiča H kategorije
– Instruktor alpinizma
– Instruktor Gorske službe spašavanja
Predmetnu oblast Organizacija i vođenje planinske ture
– Vodič H kategorije, poželjno sa visokom stručnom spremom
– Instruktor alpinizma
– Instruktor Gorske službe spašavanja
Modul 8 Vođenje lake ledničke ture
Boravak u planini
– visoka stručna sprema i zvanje Vodiča I kategorije
– Instruktor alpinizma
– Instruktor Gorske službe spašavanja
Predmetnu oblast Organizacija i vođenje planinske ture
– Vodič I kategorije, poželjno sa visokom stručnom spremom
– Instruktor alpinizma
– Instruktor Gorske službe spašavanja
Modul 9 Vođenje penjačke ture
Boravak u planini
– visoka stručna sprema i zvanje Vodiča F kategorije
– Instruktor alpinizma
– Instruktor Gorske službe spašavanja
Predmetnu oblast Organizacija i vođenje planinske ture
– Vodič F kategorije, poželjno sa visokom stručnom spremom
– Instruktor alpinizma
– Instruktor Gorske službe spašavanja
Predmetnu oblast Osnove pružanja prve pomoći
– dr. medicine
- 18. Zanimanje koje se dobija po završetku programa obrazovanja:
Planinski vodič A kategorije – Vođenje lake ljetnje planinske ture
Planinski Vodič B kategorij – Vođenje zahtjevne ljetnje planinske ture
Planinski vodič C kategorije Vođenje vrlo zahtjevne ljetnje planinske ture
Planinski vodič D kategorije Modul 4 Vođenje lake zimske planinske ture
Planinski vodič E kategorije Modul 5 Vođenje zahtjevne zimske planinske ture
Planinski vodič G kategorije Modul 6 Vođenje lake turne skijaške planinske ture
Planinski vodič H kategorije Modul 7 Vođenje zahtjevne turne skijaške planinske ture
Planinski vodič I kategorije Modul 8 Vođenje lake ledničke ture
Planinski vodič F kategorije Modul 9 Vođenje penjačke ture
- 19. Dokumenat koji se dobija po završetku programa obrazovanja: biće regulisano u skladu sa Zakonom.
- 20. Autori programa, predlagači programa, datum prijema i ko je odobrio program obrazovanja:
Autori programa:
Milan Radović, Planinarski klub Visokogorci Crne Gore
Željko Loncović,Gorska služba spašavanja Crne Gore
Ljiljana Garić, Centar za stručno obrazovanje
Uputstvo za trenera
za realizaciju programa obrazovanja za osposobljavanje Planinski vodič/Planinska vodičkinja
Treneri realizuju program obrazovanja kroz sljedeće faze:
I Faza: Priprema za realizaciju programa obrazovanja – određivanje nastavnog materijala (npr. predmeti, alati, materijali, druga odgovarajuća oprema itd).
II Faza: Uvodni dio realizovati kroz teme:
– predstavljanje;
– upoznavanje sa kandidatima;
– upoznavanje sa predmetom u kontekstu zanimanja;
– uloga i značaj grane iz koje je zanimanje;
– mišljenje kandidata;
– diskusija sa kandidatima.
III Faza: Definisanje indukcionog modula (modul čiji se dijelovi koriste tokom cijele obuke), koji sadrži:
– Karakteristike zanimanja za koje su se kandidati opredijelili (uslovi rada, radno vrijeme, nagrađivanje (plata)…);
– Profil radnika za određeno zanimanje ( treba da sadrži stavke kao što su: psihofizičko zdravlje, sposobnost organizacije, sposobnost komunikacije, lično i profesionalno poštenje, urednost, ljubaznost u ophođenju sa ljudima, kultura govora i ophođenja, snalažljivost i okretnost, spremnost na fleksibilno radno vrijeme…) je predmet obrade kroz sve teme (module).
IV Faza: Definisanje svih modula programa obrazovanja neophodnih za određeno zanimanje, pri čemu treba voditi računa da obuka bude primjerena osobinama polaznika i njihovim interesima ( treba ispreplitati teoriju, demonstraciju i praksu).
V Faza: Određivanje vremena neophodnog za praktičnu obuku (stvarni uslovi).
VI Faza: Način provjere znanja kandidata
Napomena: U cilju pojašnjenja detaljno je razrađena tačka 4.
1. Upoznavanje polaznika sa poslovima Planinskog vodiča/Planinske vodičkinje
2. Upoznavanje polaznika sa organizacijom rada Planinskog vodiča:
3. Osposobljavanje polaznika za pripremu i organizaciju planinske ture u zavisnosti od kategorije
Demonstracija:
– aktivnosti i postupaka za organizaciju planinske ture
Praktični rad polaznika:
– izvodi aktivnosti i postupke za organizaciju planinske ture
- 4. Osposobljavanje polaznika za izvođenje planinske ture u zavisnosti od kategorije
Demonstracija :
– postupaka izvođenja planinske ture(u svim elementima i fazama)
Praktični rad polaznika :
– demonstrira postupke izvođenja planinske ture(u svim elementima i fazama)
5. Osposobljavanje polaznika za pružanje prve pomoći u planinama
Demonstracija:
– postupaka pružanja prve pomoći u planini
– postupka pravilnog transporta povrijeđenog lica;
Praktičan rad polaznika:
– primjena postupaka pružanja prve pomoći u planini;
– primjena postupka pravilnog transporta povrijeđenog lica
6 . Upoznavanje polaznika sa osnovama zaštite na radu i zaštite životne sredine
Demonstracija:
– primjene mjera zaštite na radu;
– primjena mjera zaštite životne sredine.